De Kerk van de Nazarener is ontstaan door het werk van de heilige Geest in de geschiedenis. Voorafgaande aan de oprichting van de kerk, begonnen in verschillende delen van Amerika, heel spontaan, zich groepen te vormen die levensheiliging predikten en praktisch wilden maken. Op dit punt was namelijk een leemte ontstaan in de gevestigde kerken. In het begin wisten geen van deze groepen van het bestaan van elkaar af. Toen zij echter in contact met elkaar kwamen, ontdekten zij dat zij één waren in leer en verkondiging en één in dezelfde Geest. Zij zagen in dat zij hun hulpmiddelen konden samenbrengen onder een hoofd, teneinde het evangelie van volkomen verlossing uit te kunnen dragen tot de einden der aarde.
Dominee Phineas Bresee (geb. 31-12-1838) wordt gezien als degene die de Kerk van de Nazarener heeft gesticht, daarbij bijgestaan door de arts en lekenprediker dr. J.P. Widney. Hieronder volgen enkele historisch belangrijke gebeurtenissen voorafgaande aan de stichting van onze kerk.
- 1734-1840, grote opwekking in Amerika onder Jonathan Edwards en Charles Finney.
- 1843-1870, start van nationale tentenkampbijeenkomsten voor nadruk op heiliging.
- Oprichting van de onafhankelijke heiligingsbeweging als een instituut.
- 21 oktober 1895, de naam van de kerk wordt gekozen.
Tenslotte werden verschillende groeperingen samengevoegd tot de Kerk van de Nazarener op 8 oktober 1908.
Ontstaan in Nederland
De komst van een jonge vrouw, Jeanine van Beek (1931-2003) (voormalige directrice van ons bijbelcollege EuNC te Büsingen, nabij Schaffhausen in Zwitserland), werd het begin van de eerste gesprekken en handelingen die leidden naar de start van de Kerk van de Nazarener in Haarlem. In de winter van 1966-1967 werd de Kerk van de Nazarener officieel georganiseerd door de leider van het midden-Europese district, dhr. Johnson. Ds. Cor Holleman (1928-2001) werd de voorganger om, samen met zijn vrouw Miep en enkele andere medewerkers, de heiligingsboodschap te gaan verkondigen onder de naam van de Kerk van de Nazarener.
Organisatiestructuur
De organisatie van de Kerk van de Nazarener en haar bestuursvorm is gericht op de Heilige Geest, die rust op de vergadering; de vergadering als een heilig organisme dat kan luisteren en spreken, kan willen en voelen en handelen. Predikanten en leden van de kerkenraad zijn jaarlijks verantwoording verschuldigd aan de ledenvergadering. Dat betekent dat de Kerk van de Nazarener geen episcopaal geleide kerk is, waar bisschoppen van bovenaf besturen en leiden. Evenmin is de kerk een congregationalistisch geleide kerk d.w.z. een kerk die autonoom is en bestuurd wordt door een gekozen kerkenraad die geen verantwoording aan de gemeente verplicht is.
De Kerk van de Nazarener heeft een representatieve democratische bestuursvorm die het de Heilige Geest mogelijk maakt de vergadering te maken tot een levend organisme, dat denkt en overweegt en besluit al zoekende naar de weg die de Geest wil gaan. In de praktijk betekent dit, dat er in de verschillende vergaderingen van de georganiseerde groepen die aanwezig zijn, altijd afgevaardigden aanwezig zullen zijn.
Voor de Algemene vergadering, die eens in de vier jaar gehouden wordt, geldt dat naast leden van deze vergadering (ex officio), er een aantal leden van de kerk zal worden gekozen tijdens de landelijke districtsvergaderingen, die als afgevaardigden naar deze vergadering zullen gaan.
Waarom heten wij ‘Kerk van de Nazarener’
Wat is nu eigenlijk een Nazarener? Wat betekent de naam 'Kerk van de Nazarener'?
Er werd destijds in 1907 over dit onderwerp serieus nagedacht toen die eerste pioniers de kerk stichtten en zochten naar een naam voor de nieuwe denominatie. Een ding stond voor hen vast: ze wilden in verband worden gebracht met Jezus Christus. En ook waren ze overtuigd van hun opdracht: het prediken van het goede nieuws aan de volkeren en in het bijzonder aan de armen en achtergestelden.
De stichters van onze denominatie begonnen te bidden. Een van hen kwam met een idee: Jezus werd vaak 'Jezus van Nazareth' genoemd, of 'Jezus de Nazarener', of 'De Nazarener'. En dit paste perfect omdat het gebied rond Nazaret waar Jezus opgroeide bekend stond om zijn armoede en strijd om het bestaan. De plaats waar Jezus woonde maakte deel uit van wie Hij was en is. De mensen die de nieuwe denominatie zouden gaan vormen besloten al snel dat dit een prima naam zou zijn voor deze grote groep Christenen die een wereld in nood wilde gaan helpen.