Er zijn twee beelden over God die rondgaan onder gelovigen (maar ook onder ongelovigen) en beiden zijn ze niet waar. Ze vormen het uiterste van een spectrum.

God is een oordelend God
Het eerste beeld ziet God als de God die geen enkele vorm van zonde door de vingers ziet. Mensen zijn door en door zondig en God kan mensen alleen aanzien in Jezus Christus. Deze God is ook altijd boos en er altijd mee bezig om te kijken of we niets verkeerd doen. 

Christopher Hitchens zegt over deze God:
“Ik denk dat het vreselijk zou zijn als het waar was. Als er echt een voortdurende, totale, 24-uurs goddelijke supervisie en surveillance was over alles wat je doet, zou je nooit een slapend of een wakend moment hebben waarop je niet werd bekeken of gecontroleerd en er op je werd toegezien door een hemels wezen vanaf het moment van je conceptie tot het moment van je dood… Het zou zijn als leven in Noord-Korea.”

Deze God voelt als een heel strenge ouder waar je het nooit goed bij kunt doen. Maar de liefde van God raakt een beetje ondergesneeuwd en lijkt afhankelijk te zijn van ons gedrag.

God als teddybeer, universele kosmische liefde
Als tegenhanger voor dit verschrikkelijke beeld kijken we soms naar een God die lief is en alles over zijn kant laat gaan. Een soort teddybeer of een vriendelijke oude man die minzaam toekijkt en glimlacht bij alles wat je doet. Een vorm van universele, kosmische liefde. Het is geen God die straft of snel beledigd is.

Richard Niebuhr zegt over deze God:
“Een God zonder toorn bracht mensen zonder zonde in een koninkrijk zonder oordeel door het werk van een Christus zonder kruis.”

De teddybeer-God lijkt heel aantrekkelijk, maar geeft uiteindelijk geen oplossing voor al het kwaad en de duisternis die er in deze wereld en ook in ons hart heerst. De toorn van God is onderdeel van de grootheid en de liefde van God. Maar hoe rijmen we dat?

In de Bijbel lezen we dat God niet alleen liefde is, Hij is ook heilig:

Exodus 15:11 (het lied van Mozes bij de Rietzee)
Wie onder de goden is uw gelijke, HEER?
Wie is uw gelijke, zo ontzagwekkend en heilig,
wie dwingt zoveel eerbied af met roemrijke daden,
wie anders verricht zulke wonderen?

Leviticus 11:44
Ik ben de HEER, jullie God. Jullie moeten heilig zijn. Wees heilig, want Ik ben heilig.

Jesaja 6:3 (het roepingsvisioen van Jesaja)
Zij riepen elkaar toe: ‘Heilig, heilig, heilig is de HEER van de hemelse machten. Heel de aarde is vervuld van zijn majesteit.’

Heiligheid is de kern van Gods wezen, net als liefde. God doet niet heilig, Hij is heilig. God heeft niet alleen lief, Hij is liefde. God kan niet ‘niet-liefde’ zijn en zo kan Hij ook niet ‘niet-heilig’ zijn.
Dat geldt niet voor de toorn van God. Toornig zijn of straffen is iets wat God doet, niet wat Hij is. Dat is een belangrijk onderscheid. Veel mensen beginnen bij Gods toorn als ze naar God kijken in plaats van bij Zijn heiligheid. God is van nature heilig en goed. God is niet van nature toornig. Wat is dan de rol van Gods toorn in Zijn heiligheid? Daarvoor wil ik graag met jullie lezen uit Hebreeën 12:18-29

U bent niet, zoals het volk destijds, iets tastbaars genaderd, geen allesverzengend vuur, dreigende duisternis en woeste wind, geen bazuingeschal en stemgedonder. Toen het volk die stem hoorde, smeekte het dat er geen woord meer tot hen zou worden gesproken, omdat wat hun werd opgelegd ondraaglijk was: ‘Zelfs een dier dat de berg aanraakt, moet gestenigd worden!’ Zo schrikbarend was de verschijning dat Mozes uitriep: ‘Ik sidder van angst!’ Nee, u bent de Sionsberg genaderd, de stad van de levende God, het hemelse Jeruzalem, en duizenden engelen die in vreugde bijeen zijn, de gemeenschap van eerstgeborenen, die in de hemel ingeschreven zijn; u bent God genaderd, de rechter van allen, en de geesten van de rechtvaardigen, die tot volmaaktheid gekomen zijn, de bemiddelaar van een nieuw verbond, Jezus, en het gesprenkelde bloed dat krachtiger spreekt dan dat van Abel.
Let op dat u Hem die spreekt niet afwijst. Want als zij al niet ontkomen zijn toen ze degene afwezen die hen op aarde onderrichtte, dan kunnen wij, wanneer we ons afkeren van degene die dat vanuit de hemel doet, helemaal niet ontkomen.
Destijds deed zijn stem de aarde beven, nu heeft Hij deze belofte gedaan: ‘Nog eenmaal zal Ik de aarde doen beven, en niet alleen de aarde maar ook de hemel.’ Met dat ‘nog eenmaal’ wordt bedoeld dat wat geschapen is, wankelt en verdwijnt, zodat alleen blijft wat onwankelbaar is. Laten we dankbaar zijn omdat we een onwankelbaar koninkrijk ontvangen; zo kunnen we God dienen zoals het Hem behaagt, met eerbied en ontzag. Onze God is een verterend vuur!

Best een heftige tekst na de eerste vier avonden waarop we keken naar Gods onvoorwaardelijke liefde. Hoe brengen we Gods liefde in balans met zijn toorn? Daarvoor moest ik denken aan die bekende uitspraak van Visje:

God houdt zoveel van je dat Hij je neemt zoals je bent, maar Hij houdt teveel van je om je te laten zoals je bent.

God is tegen de zonde omdat Hij vóór de mensen is. Wij kunnen allerlei verkeerde verlangens hebben die leiden tot zonde. God is daar tegen, niet omdat Hij tegen ons is, maar omdat die verkeerde verlangens en de zonde die eruit volgt leiden tot onze ondergang en tot de ondergang van mensen om ons heen. God vindt zonde belangrijk omdat zonde zijn kostbare mensenkinderen verwoest. God verlangt naar onze heiligheid. 
In heilig zit ook het woordje ‘heil’ dat verwant is aan het woordje ‘heel’. Heiligheid en heelheid horen bij elkaar. God wil dat we heel zijn, Zijn liefde en Zijn heiligheid verlangen dat voor ons. Daarom is Hij tegen zonde, want zonde zorgt juist voor gebrokenheid.

Wij denken vaak dat de zonde komt vóór de genade, alsof genade het antwoord is op onze zonde. Dat is het beeld van de toornige God. Maar dat is niet waar. Gods eerste en laatste woord is genade, het beeld van Gods liefde. Het is Gods genade die ons zoekt voordat wij Hem zoeken, het is Gods genade die ons verlost van onze zonde en het is Gods genade die ons heel wil maken. God hield al van ons toen wij nog zondaren waren, zegt Paulus. Zijn liefde gaat aan Zijn toorn vooraf en is groter dan Zijn toorn. 
Om dat te kunnen zien moeten we vaak eerst ervaren dat we onvoorwaardelijk geliefd zijn, zodat we daarna vanuit die liefde en met God samen kunnen kijken waar we vergeving, heling en genezing nodig hebben. Zo en alleen zo, houden we Gods liefde en heiligheid en Gods toorn in balans.