Boek: Pleidooi voor de Psalmen - Tom Wright

Na een groot aantal boeken over Jezus, Paulus en andere Nieuwtestamentische onderwerpen nu een boek van Tom Wright over de psalmen. Het is één van de meest persoonlijke boeken die Wright geschreven heeft en je merkt aan alles dat het onderwerp hem na aan het hart ligt.

In het eerste hoofdstuk, dat een inleiding vormt op de rest van het boek, houdt Wright een stevig pleidooi voor het lezen, zingen en bidden van de psalmen. Hij roept ons op om dit zowel gezamenlijk te doen in onze kerkdiensten en bijeenkomsten als in onze persoonlijke omgang met God. Vanwege hun poëtische karakter kunnen de psalmen ons anders en dieper raken dan andere delen van de bijbel. De psalmen zijn daarnaast belangrijk omdat ze ons verbinden met de mensen die deze liederen vóór ons hebben gelezen, gebeden en gezongen. Niet alleen de Joodse gelovigen, maar ook de christenen uit de eerste eeuwen gebruikten de psalmen als hun belangrijkste gebedenboek. Ook Jezus en Paulus laten ons zien dat zij veel gebruik van de psalmen maakten. Tevens helpen de psalmen ons om een goede kijk op de werkelijkheid te ontwikkelen. Deze kijk gaat dwars in tegen de huidige, overheersende manier van omgaan met de werkelijkheid.

Vaak maken wij een tegenstelling tussen het 'oude' wereldbeeld dat mensen uit de tijd van de bijbel en in de eerste eeuwen na Christus aanhingen en het nieuwe, 'moderne' wereldbeeld dat met de Verlichting en het Rationalisme kwam. Volgens Wright is dit een valse tegenstelling. De huidige opvatting dat er geen God is, dat alles met de dood voorbij is en dat je er daarom maar het beste van moet maken zolang je leeft, bestond ook al in de oudheid. De filosoof Epicurus had een beroemde school met aanhangers en volgelingen die op deze levensvisie was gebaseerd. De eerste christenen verweerden zich tegen deze opvatting door juist te stellen dat er wel een God is, dat deze zich actief bemoeit met zijn schepping en dat het dus van belang is om in dat licht de juiste keuzes te maken in je leven en te leven vanuit deze hoop. Er is meer dan alleen deze werkelijkheid waarin wij leven. Naast onze werkelijkheid staat het Koninkrijk van God. Deze twee bestaan niet geheel gescheiden van elkaar, maar kruisen elkaars wegen op belangrijke zaken als Tijd, Ruimte en Materie. In de volgende hoofdstukken beschrijft hij hoe juist de psalmen ons iets over deze drie aspecten kunnen leren met betrekking tot God en zijn Koninkrijk.

Tijd, Ruimte en Materie zijn begrippen waarop de meeste hedendaagse wetenschappelijke theorieën gestoeld zijn. Op boeiende wijze en met veel voorbeelden en citaten uit de psalmen legt Wright uit hoe de psalmen passen binnen het totale wereldbeeld van het Oude Testament en hoe zij vorm geven aan de genoemde begrippen. Tijd verwijst daarbij naar de daden van God binnen geschiedenis van het volk Israël, ruimte naar de tempel, Jeruzalem en uiteindelijk de hele aarde en materie naar de aarde als schepping van God. Steeds opnieuw laat hij zien hoe de psalmen terug kijken op de grote daden van God hierin en hoe de psalmist hieraan de vaste overtuiging ontleent dat God betrouwbaar is gebleken. Niet alleen heeft God grote daden in het verleden verricht, hij zal ook grote daden in de toekomst verrichten. De psalmen staan vol met woorden en beloften die daar naar verwijzen en de glimpen die daar nu al van te zien zijn. 

Tegelijkertijd zijn de psalmdichters niet blind voor de realiteit van het heden. In dat heden is de situatie lang niet zo ideaal en rooskleurig als de geschetste beelden in de psalmen. Ook hier geven de psalmdichters woorden aan en spreken over hun verlangen dat God zal ingrijpen of juist over hun frustratie dat God dit niet doet. Hiermee verbinden zij het heden met het verleden en de toekomst. Zo leren de psalmen ons te leven in het besef dat het Koninkrijk van God zowel is aangebroken als nog niet (volledig) zichtbaar is. 

In het één na laatste hoofdstuk houdt Wright opnieuw een pleidooi om de psalmen te blijven gebruiken, in oude en nieuwe vormen, zowel samen in de gemeenschap als individueel als christen. Iedere tijd en (kerkelijke) cultuur mag hier zijn eigen vorm voor vinden. De psalmen zijn niet bedoeld als theologisch tractaat maar als middel om ons te vormen. Door het regelmatig lezen, zingen en mediteren van de psalmen wordt onze blik gescherpt op de werkelijkheid zoals God die ziet. Het is daarbij belangrijk om het hele psalmboek door te gaan van begin tot eind en niet alleen de mooie stukken eruit te halen. Juist de afwisseling met de rauwe, soms bijna onverteerbare gedeelten geven diepte aan de psalmen en verbinden ons met ons leven dat ook dergelijke perioden kent naast mooie perioden. 

Het boek besluit tenslotte met een persoonlijk verhaal van Wright over zijn omgang met de psalmen en enkele erg mooie en aansprekende voorbeelden van momenten uit zijn leven waarin God tot hem gesproken heeft door een psalm heen.

Het is een heel inspirerend boekje dat leest als een trein en je hart (opnieuw) warm maakt voor deze mooie, bijzondere liederen uit de bijbel. Een echte aanrader voor onze psalmenzomer!